Sê Konferasên Zimanê Kurdî yên giring:
Berlin, Bruksel û Hewlêr

Deklarasyona Konferansa Zimanê Kurdî ya li Berlînê 8 [heşt] xal bûn.
[14 – 15 Gulan 2008, Berlin, Li Parlementa Berlînê, Elmanya]

Deklarasyona Şûraya Zimanê Kurdî ya li Brukselê 11 [yazdeh] xal bûn.
[5-6 Teşrîn-Mijdar-Çirîya Paşîn [November] 2009, Bruksel, Li Parlementa Flaman-Bruksel, Belçîk]

Deklarasyona Konferansa zanistî ya Zimanê Kurdî li Hewlêrê 14 [çardeh] xal bûn.
[19-20-21-22 Îlon [September] 2011 – Hewlêr [Erbîl], Herêma Kurdistanê]

Li salên 2008, 2009 û 2011ê sê konferasnên gelek giring yên zimanê Kurdî hatin kirin. Ev hersê konferans jî ji alîyê terkîba zanistî ve hindî hûn bêjin dewlemend bûn. Beşdarên ku danezan pêşkêş kirî zana, mamosta û akademîkerên zimanî bûn. Anku zimanzan û zimannas bûn. Ji hemû cepheyên zimanî ve pêşkêşî hatin kirin, gotûbêj û riberizên berwer li ser mijaran hatin kirin. Di encama konferansan da jî deklarasyonên têr û tijî hatin nivîsîn ku ji alîyê perspektîvên polîtîka zimanî û ji alîyê zanistî ve jî di çarçoveya perwerde û pedagojîk da rênîşan bûn. Wekî gelek konferansên zanistî belkî di dem da bihayê van xebatan nehate dîtin û zanîn, belêm di demekî dirêj da dê giranî û qîmetê naveroka deklarasyona bête zanîn û jê bête istifade kirin. Sê deklarasyonên van hersê konferansan jî belgeyên giring û dîrokî ne. Daku zimannas û zimanzan bixwûnin û jê istifade bikin li jêr bi formata pdf didin.

Deklarasyona Konferansa Ziman-Gulan 2008, Berlin

Deklarasyona Şûraya Ziman û Perwerdeya Kurdî-Çirîya Paşîn [November] 2009, Bruksel

Deklarasyona Konferansa Zanistî ya Zimanê Kurdî-Îlon 2011, Hewlêr

Termên gramerê

Amadekar: ROJAN HAZIM

Termên gramerê grammatical terms gramer terimleri
Alfabe alphabet alfabe
Tîp letter harf
Tîpên gir [mezin] capital letter büyük harf
Tîpên hûr small letter küçük harf
Bideng vowel ünlü [sesli]
Bidengê dirêj long vowel uzun ünlü
Bidengê kurt short vowel kısa ünlü
Bêdeng consonant ünsüz [sessiz]
Dudeng [Dîftong] diphthong diftong
Kîte syllable hece
Pirkîte polysyllable çok heceli
Kîte kirin to spell syllable by syllable hecelemek
Re root kök
Rader [Masdar] infinitive mastar
Bêje [gotin, peyv] word sözcük [kelime]
Bêjeya guhorbar inflectional word değişken sözcük
Bêjeya neguhorbar uninflectional word değişken olmayan sözcük
Bêjeya sade simple word yalın sözcük
Bêjeya hevedudanî compound word bileşik sözcük
Pêşpêvek prefix önek
Paşpêvek suffix sonek
Biçûkker diminutive küçültücü
Erênî [belênî] affirmative olumluluk
Neyînî negative olumsuzluk
Hevedudanî compound bileşik
Hevmana synonymous eşanlamlı
Dijmana antonymous karşıt anlamlı
Hevdeng homonymous eşsesli [anlam ayrı, telafuz aynı]
Devkî oral sözlü
Niviskî in writing yazılı
Nimûne example örnek
Serbixwe independent bağımsız
Nav name [substantive] isim [ad] [gramer]
Serenav proper noun özel isim
Hevenav common noun cins isim
Komenav collective noun topluluk ismi
Navê hevedudanî compound noum bileşik isim
Hejmar number sayı
Hejmarnav numberal sayı ismi [adı]
Yêkane singular tekil
Pirane plural çoğul
Zayend gender cins
Mê feminine dişil
Nêr masculine eril
Notr neuter nötr
Notralî neutrality nötrlük
Rastnivîsîn [îmla] orthography imla
Spehînivîsîn calligraphy güzel yazı yazma
Kom [Grûp] group grup [küme]
Çemandin [Çemang] declension büküm
Kes person şahıs
Kesê yêkemîn first person birinci şahıs
Cotbûn germination ikileşme
Rengdêr adjective sıfat
Rengdêrê çawayîn qualifing adjective niteleme sıfatı
Rengdêrê nîşandanê demonstrative adjective işaret sıfatı
Rengdêrê hejmarîn numeral adjective sayı sıfatı
Rengdêrê pirsiyarkî interrogative adjective soru sıfatı
Rengdêrên malikîyetê possessive adjectives mülkiyet sıfatları
Rengdêrên nebinavkirî indefinite adjectives belgisiz sıfatlar
Pronav pronoun zamir
Pronavê kesîn personalpronoun şahıs zamiri
Pronavê pirsiyarkî interrogative pronoun işaret zamiri
Pronavê refleksîv reflexive pronoun dönüşlü şahıs zamiri
Pronavê malikîyetê possessive pronun iyelik [mülkiyet] zamiri
Pronavê peywendîyê relative pronoun ilgi zamiri
Pronavên kurtkirî abbreviated pronoun kısaltılmış zamirler
Ahengî accord uygunluk
Hoker adverb zarf [belirteç]
Daçek preposition edat
Paşdaçek postposition art edat
Pêşdaçek preposition ön edat
Komdaçek prepositional complexes edat takımları
Gihanek conjunction bağlaç
Gihaneka sade simple conjunction basit bağlaç
Bangnîşan interjection ünlem
Lêker verb fiil [yüklem]
Lêkerê sade [besît] simple verb basit fiil
Lêkerê hevedudanî compound verb bileşik fiil
Lêkerên birêzik regular verbs kurallı fiiller
Lêkerên bêrêzik irregular verbs kuralsız fiiller
Lêkerên refleksîv reflexive verbs dönüşlü fiiller
Lêkerên alîkar auxiliary verbs yardımcı fiiller
Lêkerê têper transitive verb geçişli fiil
Lêkerê têneper intransitive verb geçişsiz fiil
Rawe mood kip
Dem tense zaman
Demê nihe [niha, niho] present tense şimdiki zaman
Demê borî [pêşerojê] past tense geçmiş zaman
Demê paşerojê future tense gelecek zaman
Demên hevedudanî compound tenses bileşik zamanlar
Kêşana lêkerî conjugation of the verb fiil çekimi
Raweya fermanî imperative mood emir kipi
Raweya xwezîkî subjunctive mood dilek kipi
Raweya şertî conditional mood şart kipi
Hevoksazî syntax sözdizimi
Rewş state durum [hal]
Rewşa binavkirî definite state belirlilik durumu
Rewşa nebinavkirî indefinite state belirsizlik durumu
Pêvekirin annexation ekleme
Kirde subject özne
Têrker object [the complement] tümleç [gramer]
Têrkerê yêkser direct oject düz tümleç
Têrkerê neyêkser indirect object dolaylı tümleç
Tişte object nesne
Hevok sentence cümle
Hevoka sereke main clause temel cümle
Hevoka pêrayî subordivate clause yan cümle

**
Nuqtenîşan punctuation noktalama işaretleri tegnsætning
Nuqte (.) full stop, period nokta punktum
Bêhnok (,) comma virgül komma
Pirsnîşan [nuqtepirs](?) queston mark soru işareti spørgsmålstegn
Nuqtecot (:) colon iki nokta üstüste kolon
Nuqtebêhnok (;) semicolon noktalı virgül semikolon
Kivanek (parantêz) parenthesis, bracket parantez parenteser
Parantêza bi koşe [ ] square brackets köşeli parantez kantede parenteser
Dunik ( ” ) inverted comma tırnak işareti citationstegn
Xîçik [xêzik] [ _ ] line çizgi streg
Bendik [-] hyphen tire bindestreg
Bangnîşan ! exclamation mark ünlem işareti udråbstegn
Sênuqte […] suspension points üç nokta yanyana tre punktummer
Dubendik [ –] double-dash çift çizgi dobbelte bindestreg
Slaş [ / ] [Teqsîm] slash eğik çizgi [taksim] skråstreg
Apostrof [ ´ ] apostrof apostrof apostrof
Asterisk (*) – Stêr asterisk yıldız (*) stjerne (*)

 Termên Gramerê-RH